سازندگان و استانداردها در کشورهای مختلف هر یک به نحوی ترانسفورماتورها را تقسیم بندی کرده و تعاریفی برای درجه بندی آنها ارائه دادهاند. برخی ترانس ها را بنا بر موارد و ترتیب بهره برداری آنها متفاوت شناختهاند، مانند: ترانس های کاهنده، انتقال قدرت، اتو ترانس و یا ترانس های تقویتی و گروهی از ترانس ها را به غیر از ترانسفورماتور اینسترومنتی، ترانس جریان و ولتاژ، ترانس قدرت می نامند و اصطلاحا ترانس قدرت را آن هایی می دانند که در سمت ثانویه آن ها فشار الکتریکی تولید می کنند. این نوع تقسیم بندی در عمل دامنه وسیعی را در بر می گیرد که در یک طرف آن ترانسفورماتورهای کوچک و قابل حمل با ولتاژ ضعیف برای لامپ های دستی و مشابه آن قرارمی گیرند و طرف دیگر شامل ترانس های خیلی بزرگ برای تبدیل ولتاژ خروجی ژنراتور به ولتاژ شبکه و خطوط انتقال نیرو است. در بین این دو اندازه ( حد متوسط ) ترانس های توزیع و یا انتقال در مؤسسات الکتریکی و ترانس های تبدیل به ولتاژهای استاندارد قرار دارند. ترانسفورماتورها اغلب به صورت هستهای یا جداری طراحی می شوند. در نوع هستهای در هر یک از سیم پیچ ها شامل نیمی از سیم پیچ فشار ضعیف و نیمی از سیم پیچ فشار قوی هستند و هر کدام روی یک بازوی هستهای قرار دارند. در نوع جداری، سیم پیچ ها روی یک هسته پیچیده شدهاند و نصف مدار فلزی مغناطیسی از یک طرف و نصف دیگر از طرف هسته بسته می شود. در اکثر اوقات نوع جداری برای ولتاژ ضعیف و خروجی بزرگ و نوع هستهای برای ولتاژ قوی و خروجی کوچک بکار می روند ( بصورت سه فاز یا یک فاز).
ترانس های تغذیه و قدرت مانند ترانس اصلی نیروگاه ترانس توزیع و اتو ترانسفورماتور، ترانسفورماتورهای قدرت معمولا سه فاز هستند، اما گاهی ممکن است در قدرت های بالا به دلیل حجم و وزن زیاد و مشکل حمل و نقل از سه عدد ترانس تک فازاستفاده کنند. ترانس های صنعتی مانند ترانس های جوشکاری، ترانس های راه اندازی و ترانس های مبدل ترانس برای سیستم های کشش و جذب که در راه آهن و قطارهای الکتریکی بکار می رود. ترانسفورماتور های مخصوص آزمایش اندازه گیری، حفاظت مصارف الکتریکی و غیره. نوع جدیدی از ترانسفورماتورهای تقویت جریان موسوم به بوسترفورمر عرضه کرده است که در سیستم تغذیه راه آهن استفاده می گردد. در این نوع تراسفورماتورها از روغن استفاده نشده و سیستم عایقی سادهای به کار رفته است. استفاده از بوسترفورمر از لحاظ اقتصادی به صرفه بوده و برای محیط زیست نیز مضرات کمتری دارد. تکنولوژی به کار رفته در بوسترفورمر، همانند پاورفرمرها و دیفورمرها ( ترانسفورماتورهای خشک ) مبتنی بر استفاده از کابل ها می باشد. این ترانسفورماتورها از یک کابل فشار قوی تشکیل شده که به صورت یک سیم پیچ به دور یک هسته آهنی پیچانده شده است. در بوسترفورمر از روغن استفاده نشده است.
به این ترتیب نیاز به بازرسی مداوم روغن ( دمای روغن، اندازهگیری و تجزیه گاز متصاعد شده از روغن و … ) از بین رفته و هزینههای سرویس ونگهداری پایین آمده است. به علت زمین شدنِ کل ترانسفورماتور، ضریب ایمنی این نوع ترانسفورماتور بسیار بالاست. بوسترفورمر به علت استفاده از تجهیزات اتصال دهنده استاندارد، از ضریب اطمینان بالایی نیز برخوردار است ترانس های تقویت جریان با فواصل ۵ کیلومتر از یکدیگر، در مسیر خطوط راه آهن و بر روی فیدر نصب می گردند. این نوع ترانسفورماتورها را می توان هم بر روی تیر و هم بر روی زمین نصب کرد. از بوستر فورمر ممکن است در کشورهای زیادی برای منابع تغذیه مختلف استفاده گردد. اکنون تعدادی از این نوع تراسفورماتورها برای منابع تغذیه راه آهن کشورهای اروپای شمالی در حال ساختند.
ترانسفورماتور جریان
ترانس های جریان برای نمونه گیری جریان به نسبت گذر جریان از سیم پیچ اولیه خود و القای آن در سیم پیچ ثانویه کاربرد دارند. این ترانسفورماتورها برای حفاظت و اندازه گیری در ابتدای توانراه های ورودی به پست ها و همچنین در ورودی ترانس توان و ورودی ثانویه ترانس و همچنین در خروجی های پست و نقاط کلیدی دیگر که نیاز است جریان در آن نقطه تحت نظر باشد به کار گرفته می شود که هر کدام از این نقاط با ترانس ویژه به خود چه از نظر جداگری و ساختمان و چه از دید نیرو و دقت (ریزسنجی) ، نصب و به کار برده می شوند.
ترانسفورماتور جریان از دو سیم پیچ اولیه و ثانویه پدید آمده که جریان واقعی در پست از اولیه گذر نموده و در پی گذر این جریان و فراخور آن، جریان کمی (نزدیک به چند آمپر) در ثانویه پدید میآید. ثانویه این ترانس ها با اندازه کمتری از اولیه خود که تا حد بسیار بالایی همه ویژگیهای جریان در سیم پیچ اولیه خود را دارد به ابزار فشار ضعیف پست و رله ها و نشان دهنده ها متصل می شوند. ثانویه این ترانس ها دارای سیم پیچ با دورهای بیشتری نسبت به اولیه است که اغلب تنها شامل یک شمش و یا چند دور از شمش است ساخته می شود.
نکته ای که قابل ملاحظه و چشمگیر است، اندازه در تعداد دور سیم پیچ است که باید به نسبت خواسته شده رسید. در ثانویه سیم های دور هسته سیم های لاکی هستند. هسته های حفاظتی بدون در نظر داشتن تصحیح دور ساخته می شوند ولی در هسته های اندازه گیری برای رسیدن به بارها و دقت های مورد نیاز تصحیح دور انجام میشود .اندازه بار در ثانویه ، از نکته های دیگر است که در طراحی برینه(سطح مقطع) سیم پیچ سودمند است .این ترانسها هم باید در حالت و شرایط عادی و هم در شرایط اضطراری مانند جریان زیاد و یا هر خطایی که ممکن است پدید آید توانایی اندازه گیری ونمونه گیری جریان را داشته باشد. یکی ازمهم ترین نمونه ها در ساختمان یک ترانس جریان، تفاوت ولتاژ بسیار بالا بین اولیه و ثانویه میباشد زیرا ولتاژ اولیه همان ولتاژ نامی پست است، با اینکه ولتاژ ثانویه خیلی پایین میباشد که با توجه به این مورد بایستی بین اولیه و ثانویه ایزولاسیون کافی وجود داشته باشد. ترانسفورماتورهای جریانی که در پستهای فشارقوی به کار گرفته میشوند، دارای جداساز کاغذ و روغن (همزمان) میباشند.
ترانسفورماتور ولتاژ
ترانسفورماتور ولتاژ یا اصطلاحاً (VT ( PT ترانسفورماتور خاصی است که اولیهﺍی با ولتاژ زیاد و ثانویهﺍی با ولتاژ کم دارد. توان نامی این ترانس بسیار کم است، و تنها هدف آن فراهم کردن نمونهﺍی از ولتاژ سیستم قدرت برای دستگاﻩهای اندازﻩگیری و کنترل است. چون ترانسفورماتور ولتاژ به منظور نموﻧﻪگیری ولتاژ به کار میرود، باید بسیار دقیق باشد تاموجب اعوجاج ولتاژهای واقعی نشود. ترانسفورماتورهای ولتاژ از لحاظ دقت در کلاسهای مختلفی ساخته میشوند و هنگام خرید باید با توجه به دقت مورد نیاز در اندازﻩگیری به این کلاس ها توجه کرد. دو سر خروجی ترانس ولتاژ برخلاف ترانس جریان هیچ گاه نباید اتصال کوتاه شود.
ترانسفورماتور ولتاژ خازنی (CVT)
ترانسفورماتور ولتاژ خازنی یا (CVT) نوعی ترانسفورماتور ولتاژ است که برای تبدیل ولتاژهای بالای سامانه انتقال انرژی به مقادیر قابل اندازهگیری و استفاده پذیر برای حفاظت و کنترل سامانه ولتاژ بالا استفاده میشود. مبدلهای پتانسیل (پیتی) که دارای دو سیمپیچ اولیه و ثانویه هستند و اولیه آنها یک راست به ولتاژ بالا متصل میشود، تا سطح ولتاژ ۱۳۲ کیلو ولت کاربرد دارند، در حالی که سیویتیها در ولتاژهای بالاتر به کار میروند. در ترانس ولتاژ خازنی از خازن به عنوان مقسم ولتاژ استفاده میشود و بخش مقسم ولتاژ بین فاز و زمین شبکه قدرت متصل میشود. سیویتی نقش خازن جفتشدگی را نیز بازی میکند و سیگنالهای فرکانسبالای حامل خط نیرو را به خط انتقال جفت میکند.